lunes, 19 de octubre de 2020

A CIRCULACIÓN II. CIENCIAS NATURAIS

 A CIRCULACIÓN DO SANGUE

O proceso circulatorio é un circuito pechado que se inicia e finaliza no corazón. 

O corazón latexa sen parar, realizando dos movementos, que impulsan o sangue por todo o corpo: 

- DÍASTOLE - RELAXACIÓN

-SÍSTOLE - CONTRACCIÓN 

As cavidades dereitas (aurícula e ventrículo dereito) son as que impulsan o sangue que contén as substancias de refugo ata os pulmóns, para a súa eliminación. 

Nos pulmóns recóllese o osíxeno captado polo aparello respiratorio e o sangue osixenado introdúcese no corazón pola aurícula esquerda, sendo impulsada cara o corpo dende o ventrículo esquedo. 

Así, o sangue con residuos chega á aurícula dereita a través  das veas pulmonares e respártese por todo o corpo a partir da artería aorta. 


Todo o proceso circulatorio divídese en dúas partes que se denominan: 

Circulación xeral: Percorrido que realiza o sangue por todo o corpo, excepto polos pulmóns. 

O sangue chega co osíxeno á aurícula esquerda e pasa ao ventrículo esquerdo. Este contráese (sístole) e impulsa o sangue fóra do corazón pola arteria aorta. De aquí repártese a todos os órganos a través de arterias cada vez máis finas ata chegar aos capilares onde cede o osíxeno e os nutrientes e recolle o dióxido e as substancias de refugo. Os capilares reúnense para formar veas, estas vanse unindo para formas veas cavas que desembocan na aurícula dereita. 


Circulación pulmonar: É o percorrido do sangue para pasar polos pulmóns. O obxectivo e que o sangue se cargue de osíxeno e libere o dióxido de carbono. 

O sangue que se atopa na aurícula dereita  pasa ao ventículo dereito porque se relaxa (díastole). Ese se contrae (sístole) e impulsa o sangue polas arterias pulmonares chegando ata os capilares que rodean os alvéolos pulmonares para realizar o intercambio gasoso. Unha vez realizado, o sangue volve á aurícula esquerda a través das veas pulmonares. 




A CIRCULACIÓN. CIENCIAS NATURAIS

 A CIRCULACIÓN

A circulación encárgase de repartir por todo o corpo o osíxeno e os nutrientes e de recoller o dióxido de carbano e as substancias de refugo. 

O aparello circulatorio está formado polo sangue, os vasos sanguíneos e o corazón.

- O sangue: Ten dúas partes:

          - Plasma (líquido): nutrientes, substancias de refugo, dióxido de carbono...

          - Células (sólido): glóbulos vermellos  (osíxeno), glóbulos brancos (defensa), plaquetas (pechar feridas).  


- Vasos sanguíneos: condutos polos que circula o sangue. Tipos: 

       - Veas: Levan o sangue dende os órganos ao corazón. 

      - Arterias:  Levan o sangue dende o corazón aos órganos. 

      - Capilares: Conducen o sangue polo interior do corpo. 


-Corazón: Órgano musculoso que latexa continuamente para impulsar o sangue por todo o corpo. Está situado entre os pulmóns e protexido pola caixa toracica. 


O corazón está divido en dúas metades separadas por un tabique continuo. 

Cada metade (dereita e esquerda) ten dúas cámaras: AURÍCULA (chegan as veas)  E VENTÍCULO  (saen as arterias). 

Cada aurícula comunícase co ventrículo do seu lado a través dunha válvula. 




domingo, 27 de septiembre de 2020

CIENCIAS SOCIAIS: AS COSTAS DE ESPAÑA

 AS COSTAS DE ESPAÑA

España ten unha ampla costa bañada polo mar Cantábrico, o océano Atlántico e o mar Mediterráneo. 

A costa de España divídese en 3 sectores:

  • A costa cantábrica
  • A costa atlántica. 
  • A costa mediterránea.


A COSTA CANTÁBRICA 

Está ao norte da Península Ibérica e esténdese desde a fronteira de Francia ata a Punta de Estaca de Bares. 

Inclúe o País Vasco, Cantabria, Asturias e parte de Galicia. 

É unha costa acantilada, con amplas rías (Ría de Nalón) e poucas praias. 

Accidentes xeográficos máis importantes: 

  • Golfo de Biscaia. imaxe
  • Cabo de Matxitxako (País Vasco). imaxe
  • Cabo de Ajo (Cantabria). imaxe
  • Cabo de Peñas (Asturias). imaxe 
  • Estaca de Bares (Galicia, A Coruña).  imaxe

A COSTA ATLÁNTICA

Esténdese dende a Estaca de Bares ata o Estreito de Xibraltar. 
Distínguense 3 zonas: 
  • Costa galega.
  • Costa andaluza. 
  • Costa canaria. 

COSTA GALEGA



Ocupa dende a Estaca de Bares ata a fronteira con Portugal, na desembocadura do ría Miño. 
É uha costa rochosa e recortada, con moitas rías. 
Destaca: 
Rías de Ferrol e Muros.  imaxe Ría de Ferrol
Rías de Arousa.
Rías de Pontevedra e Vigo.  
Cabo de Ortegal. imaxe
Cabo de Fisterrre.  imaxe

COSTA ANDALUZA




Esténdese dende a fronteira de Portugal ata a Punta de Tarifa. 
É unha costa baixa, areenta e chá, con moitas praias, marismas e dunas. 
Destaca: 
O Golfo de Cádiz 
O Cabo de Trafalgar  (Barbate, Cádiz) imaxe
A Punta de Tarifa imaxe
O Estreito de Xibraltar  imaxe


COSTA CANARIA



Son costas altas e rochosas nas illas con relevo abrupto: La Gomera, El Hierro, La Palma, Tenerife e Gran Canrias. 
En Lanzarote e Fuerteventura, son costas máis suaves, baixas e grandes praias.


COSTA MEDITERRÁNEA

Esténdese polo leste e sur da Península Ibérica, Illas Baleares, Ceuta e Melilla dende o Estreito de Xibraltar ata a fronteira de Francia. 
É a máis extensa e ten 4 zonas: 
  • Costa mediterránea de Andalucía.
  • Costa levantina. 
  • Costa catalá e balear.
  • Costa de Ceuta e Melilla.
COSTA MEDITERRÁNEA DE ANDALUCÍA


Alterna amplas zonas chás con acantilados. 
Destaca: 
  • O Cabo de Gata. imaxe
  • O Golfo de Almería. 

COSTA LEVANTINA



Comprende as costas da Rexión de Murcia e a Comunidade Valenciana. Ten amplas praias. 
Destaca: 
  • Cabo de Palos. (Cartaxena, Murcia). imaxe
  • Cabo de La Nao. (Jávea, Alicante). imaxe
  • O Mar Menor (Albufera de auga salgada na rexión de Murcia). imaxe
  • A Albufera de Valencia. imaxe
  • O Golfo de Valencia. 

COSTA CATALÁ E BALEAR



Alternan costas altas e rochosas con costas baixas e areentas (calas). 
Destaca: 

COSTA DE CEUTA E MELILLA


A costa de Ceuta é baixa e areenta. 
A costa de Melilla é alta e con acantilados. 


XOGOS PARA REPASAR  👈👀